BishopAccountability.org
 
  Pedofiel Stapt Moeizaam Naar Zelfkennis En Berouw

RKnieuws
July 31, 2010

http://www.rorate.com/nieuws/nws.php?id=62081

ANTWERPEN (RKnieuws.net) - Paus Benedictus XVI verwijst geregeld naar de pedofiliecrisis in de kerk als ‘een zonde’. Velen hebben het daar moeilijk mee. Priester en psychotherapeut Erik Galle begrijpt die wrevel maar zoekt hoe je die visie correct kunt verstaan. Hij schreef onderstaand opiniestuk voor het christelijk weekblad Tertio.

De schandalen van seksueel misbruik in pastorale contacten brengen zowel binnen als buiten de kerk een schokgolf teweeg. Er heerst terechte verontwaardiging en onthutsing. Mensen voelen zich bedrogen. Menigeen, zeker in de media, vindt in de onthullingen het perfecte alibi om definitief met de kerk te kunnen afrekenen. De kerk zelf heeft er weinig woorden voor. Als ze al een antwoord tracht te formuleren, zegt ze dat pedofilie een zonde is. Ze is verbaasd dat dit taalgebruik heel wat mensen ergert. Toch is het wijs die ergernis niet zomaar van tafel te vegen. Ik formuleer enkele kanttekeningen bij het gebruiken van het woord ‘zonde’ als het over pedofilie gaat.

Weg met twee knooppunten

De meeste gelovigen en ook de maatschappij vatten zonde en vergeving als synoniemen op. Iets zonde noemen klinkt daarom bijna hetzelfde als zeggen: het is zo erg niet, vergeving is om de hoek. Zonder een strenge en straffende God vanonder het stof te willen halen, doet die vlotte inwisselbaarheid onrecht aan de inhoud van de begrippen ‘zonde’ en ‘vergeving’, zeker tegen de achtergrond van seksueel misbruik. Zoals je in een routeplanner een vertrekpunt en een eindpunt moet ingeven, zo zijn zonde en vergeving het begin en het einde van een proces. Het eindpunt kun je niet bereiken zonder de weg af te leggen. Die weg heeft twee knooppunten: gerechtigheid en berouw. Zonder de weg naar zichzelf - het bewustzijn van wat hij deed - en naar degene die hij onrecht deed, komt hij nooit aan. Vergeving is geen simpele transactie van Gods barmhartigheid die het deficit op de zonderekening wegwerkt.

Het is belangrijk te zien dat wegens het pathologische karakter van pedofilie de twee noodzakelijke wegen die af te leggen zijn naar vergeving, complex zijn en tijd vragen. Berouw bij seksueel misbruik is op zijn zachtst gezegd niet eenduidig. De dader doet er alles aan om zijn daden zowel voor de buitenwereld als voor zichzelf te verdoezelen en te minimaliseren. Sommigen gaan zelfs zo ver ze – ja hoe krijgt iemand zoiets aan zichzelf verkocht? – als een uiting van liefde te bestempelen. De dader is heel inventief om wat hij doet goed te praten, zelfs het celibaat is een welgekomen alibi. Het slachtoffer wordt onder dreiging, onder het goedpraten, met geld of andere geschenken tot zwijgplicht gedwongen. Dat dit werkt en het slachtoffer – lange tijd – niet spreekt, is alleen te verstaan als symptoom van de terreur die is aangericht.

Waarheid van het onrecht

Berouw zien als reden waarom pedofiele geestelijken zich momenteel ‘outen’, is de psychische logica van een pedofiel onder de mat vegen. We moeten eerlijk de vraag durven te stellen of de bekentenissen niet veeleer gebeuren onder de druk van buiten dan wel vanuit een berouw van binnen. Het inzicht in de omvang van wat ze hebben aangericht, komt zelfs na een bekentenis niet van de ene dag op de andere. Verdringing die zoveel jaren heeft gewerkt, is een gewoonte die maar langzaam afslijt. Niet voor niets spreken we best over de weg van het berouw. Er zijn heel wat stappen te doen en er is veel moed nodig om in de waarheid van het onrecht dat je gedaan hebt te durven staan. De openbaarheid van de feiten kan hierbij een eerste stap zijn. Je kunt moeilijk spreken van berouw als je niet beseft wat je hebt gedaan.

(H)erkenning van het slachtoffer

Het inzicht van een pedofiel in wat hij heeft aangericht, is de aanloopstrook van de weg die naar het slachtoffer leidt. Een pedofiel kan zijn daad niet goedmaken, en neen, financiele vergoedingen hebben niet de symbolische kracht om dat te doen. Maar door de verantwoordelijkheid op zich te nemen en daarin duidelijk te zijn, wijzigt hij het ziekmakende relatiepatroon dat pedofiele handelingen kenmerkt. Een pedofiel verengt zijn slachtoffer tot louter object. Meer beklijvend en traumatiserend kan zo’n objectivering niet zijn dan dat die wordt uitgedrukt in het lichamelijke seksuele. De ander als ander bestaat voor een pedofiel niet. Hij is verworden tot een voorwerp waar macht over wordt uitgeoefend, wat het seksuele genot blijkbaar een eigen dynamiek verleent. Daarom is de (h)erkenning van het slachtoffer als persoon de eerste voorwaarde om het pad van de gerechtigheid te bewandelen. De bekentenis “ik heb dit gedaan, ik heb zoveel onheil veroorzaakt, dat is mijn verantwoordelijkheid”, is aan de waarheid recht doen. Op die manier kan zich voor het slachtoffer de weg openen om te midden van alle leed zijn leven zo goed als het kan opnieuw in eigen handen te nemen.

Vergeving mogelijk?

Is er voor een pedofiel vergeving mogelijk? Natuurlijk, maar de haltes van berouw en gerechtigheid zijn een noodzakelijke voorwaarde. Te snel spreken over vergeving doet niemand recht: de dader niet, het slachtoffer niet, maar ook Gods barmhartigheid niet.

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.