BishopAccountability.org
 
  Decente, Eerbare Woorden

De Standaard
October 16, 2010

http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=D430T7T9&subsection=3

WATERMAAL-BOSVOORDE - Aartsbisschop Léonard betreurt dat zijn omschrijving van aids als een vorm van 'immanente gerechtigheid' zoveel mensen choqueert, maar hij neemt ze niet terug. 'Ik ben verkeerd begrepen.'

Na de storm van kritiek op een vier jaar oude boekpassage waarin hij zijn ideeën omtrent aids uiteenzet, kon aartsbisschop André-Joseph Léonard niet anders dan een persconferentie beleggen. Hij deed het gistermiddag. Niet zoals gewoonlijk in het Interdiocesaan Centrum in de Guimardstraat, maar in een parochiezaaltje in Watermaal-Bosvoorde, waar hij vertoefde in het kader van een 'tiendaags pastoraal werkbezoek'. De media kregen een uur, want de agenda van de aartsbisschop zat overvol, gaf woordvoerder Jürgen Mettepenningen aan.

In dat uur bouwde Léonard deels voort op wat Mettepenningen donderdag al had verklaard. Ter verduidelijking van 'immanente gerechtigheid', de twee woorden waarrond zoveel te doen is, haalde hij het voorbeeld van longkanker aan. 'Als iemand longkanker krijgt door overmatig roken, is de kanker iets in de orde van een soort immanente gerechtigheid. Of als iemand een fles whisky per dag drinkt. Dan is de kans dat hij levercirrose krijgt, groter dan als hij dat niet doet.' Longkanker, levercirrose en aids zijn dan 'logische gevolgen' van 'bewuste daden'.

Léonard benadrukte dat zijn woorden alleen sloegen op aids ten gevolge van 'promiscue seksueel gedrag'. 'Het ging niet over aids door bloedtransfusies', noch over aids 'als ziekte waarmee iemand geboren is'. En hij zei meermaals dat hij geenszins 'personen' heeft willen viseren, alleen bepaalde menselijke 'gedragingen'. 'Mensen zijn niet verkeerd, sommige van hun gedragingen wel.'

Daar vallen onder meer 'wisselende seksuele contacten' onder. En homoseksualiteit. '"Seksualiteit" komt van het Latijnse "secare", dat "snijden" betekent', aldus de aartsbisschop. En snijden impliceert scheiden, wat ons bij "twee polen" brengt. Een man en een vrouw dus, geen twee mannen of twee vrouwen. 'Eigenlijk is heteroseksualiteit een pleonasme', voegde hij er nog aan toe ('hetero-' betekent' ongelijksoortig', red.).

Excuses kwamen er niet. 'Ik wilde niet choqueren, alleen het respect voor elke mens benadrukken. Ik wilde mijn houding bekendmaken. Ik betreur dat die niet genoeg naar voren kwam.'

Want met die houding is niets mis. 'Un propos tout à fait décent, honorable', zo omschreef hij zijn geboekstaafde uitspraken — fatsoenlijke, eerbare woorden. Zeker als we de hele context kennen, luidde het. En op dat punt gaan de media niet vrijuit, vindt Léonard. 'Het verbaast me toch een beetje dat men niet in staat is een tekst te lezen', en dat voor mensen wier 'beroep erin bestaat woorden te gebruiken'.

Want hadden die journalisten wat grondiger gewerkt, dan hadden ze gezien dat hij een paar paragrafen na die vermaledijde woorden zegt dat aidspatiënten en seropositieven 'nooit het voorwerp van discriminatie' mogen zijn. Hadden ze ook gezien dat hij met zijn aidsuitspraken reageerde op 'de vraag of aids een goddelijke straf was als antwoord op homoseksualiteit'. 'De vraag had alleen betrekking op de seksuele emancipatie.' Het antwoord dus ook, moeten wij daaruit afleiden.

Léonard vindt ook dat de journalist in kwestie door zijn vraagstelling aanstuurde op een beladen antwoord. 'De vraag was georiënteeerd om mij die taal te doen gebruiken', aldus de aartsbisschop. Hij merkte op dat hij daar niet in meeging, want duidelijk stelt dat hij aids niet ziet als een goddelijke straf, en uiteindelijk uitkwam bij de intussen bekende bewoording: 'een soort immanente gerechtigheid'.

Of hij beseft dat hij veel mensen pijn heeft gedaan, wou een journalist weten. 'Misschien is dat zo', aldus Léonard, 'maar ik zou toch durven te zeggen dat de pijn niet gegrond is'. Of hij zijn uitspraken niet beter had kunnen timen, wou een niet bijster goed geïnformeerde collega weten. 'Het gaat hier om een passage uit een boek dat vier jaar geleden in het Frans verscheen. Een aantal maanden geleden is beslist tot de Nederlandse vertaling.' Of hij zich nu eenzaam voelt omdat hij blijkbaar zo goed als alleen staat met zijn mening? Als zijn boodschap goed en genuanceerd overgebracht werd, zou hij allerminst alleen staan, is Léonards overtuiging. En zou ook de politiek niet zoveel misbaar maken.

Op het pleidooi van Open VLD om het debat over de kerkbelasting te openen, reageert de aartsbisschop zeer rustig. 'Het is een systeem dat in een paar landen bestaat. Een systeem met een zekere logica ook. Ik sta niet a priori weigerachtig tegenover een debat.'

Nog gisteren belandde bij het Centrum voor Gelijke Kansen en voor Racismebestrijding (CGKR) een klacht tegen Léonard. Indiener was de Oostkampse advocaat Jean-Marie de Meester, die vindt dat Léonards uitspraken onder 'aanzetten tot haat' vallen. De Meester diende eerder al een klacht in tegen de aartsbisschop nadat die homoseksualiteit in dezelfde context had vernoemd als anorexia. Die klacht werd zonder gevolg geseponeerd.

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.