BishopAccountability.org
 
  De Tragiek Van De Kardinaal

By Bart Sturtewagen
De Standaard
December 22, 2010

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=T63417IU

Het waren sterke woorden waarmee kardinaal Godfried Danneels gisteren in de kamercommissie seksueel misbruik opende. Hij sprak over de schok en de afschuw die hij had ervaren bij de publicatie van het rapport-Adriaenssens. Daarin stonden tientallen en tientallen onthutsende getuigenissen, vaak decennia oud. Hij sprak erover hoe zijn gevoelens evolueerden van schaamte, over woede, naar de vastberaden wil om iets te doen.

Hij bracht ook excuses naar voren, weliswaar niet over enige persoonlijke tekortkoming, maar 'als huisvader'. Hij erkende dat de Kerk meer aan zichzelf of aan de betrokken priesters dacht dan aan het leed dat de slachtoffers was aangedaan. Hij sprak ook zijn respect en bewondering uit voor die slachtoffers die de moed hadden opgebracht om hun pijn uit te spreken en naar voren te treden.

Het belangrijkste was wellicht nog dat hij erkende dat het uiteindelijk om misbruik van macht ging. Dat daders zich binnen de Kerk onaantastbaar wisten en in staat waren om zwijgen af te dwingen. Daarmee kwam hij dichter dan voorheen bij het besef dat wat na het ontslag van de West-Vlaamse bisschop Roger Vangheluwe naar boven kwam, niet de gevolgen waren van spijtige misstappen door individuele daders - de rotte-appeltheorie - maar de nasleep van een benepen en gevoelsarme cultuur waarin dit soort zaken niet bespreekbaar of zelfs niet benoembaar was. Het was de peilloze onmacht daarover die zoveel jaren later nog zulke diepe wonden zichtbaar maakt.

Precies omdat die voorbereide tekst, uitgesproken door de kardinaal, zo duidelijk in de goede richting ging, was het zo tragisch dat het eindresultaat van zijn komst naar de commissie per saldo zo ontgoochelde. Na de middag antwoordde hij immers opnieuw ontwijkend en haast afwezig op de vragen van de commissieleden over zijn eigen handelen. In zijn hart ervaart hij duidelijk pijn en verdriet over wat is gebeurd, maar aanvaarden en erkennen dat hij als ex-aartsbisschop en kardinaal ook persoonlijk de morele verantwoordelijkheid moet opnemen, kan hij eenvoudig niet. Dat doet hem dingen zeggen en doen die zijn publieke imago onttakelen.

Boven dit debat hangt onverminderd de schaduw van mogelijk omvangrijke schadevergoedingen die slachtoffers van de Kerk zouden kunnen eisen. Het juridiseert de discussie en plaatst de kardinaal en de andere bisschoppen in een context waarin ze nooit kunnen winnen.

Het gaat er immers niet over wie juridisch aansprakelijk is of wie in de kerkprovincie de baas is van wie. De Kerk als instituut heeft op menselijk vlak vreselijk gefaald. En diegenen die jarenlang namens haar in ethische discussies onwrikbare standpunten innamen, staan moreel met lege handen. De tragiek daarvan houdt kardinaal Godfried Danneels nog steeds gevangen.

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.