BishopAccountability.org
 
  'Kerk Moet Standaard Bepalen En Niet Schade Beperken’

The RKnieuws
January 17, 2011

http://www.rorate.com/nieuws/nws.php?id=64529

BRUSSEL (RKnieuws.net) - Bij de passage van de bisschoppen in de Kamercommissie seksueel misbruik stelde priester en ethicus Bert Vanderhaegen vast dat ze het seksueel misbruik vooral juridisch bekijken. Hij roept hen in het christelijk opinieweekblad Tertio op de evangelische kant van de zaak niet te vergeten en de kans te grijpen een standaard te bepalen voor hoe je zoiets aanpakt.

Sinds de publieke bekentenis van Roger Vangheluwe waren het voor de kerk in Belgie al barre tijden: voor de gelovigen, voor wie werkt in het pastoraat, voor de priesters en voor de bisschoppen. Die laatsten kregen de afgelopen weken bakken kritiek over zich bij hun verschijnen voor de parlementaire commissie. Als je de nieuwsuitzendingen bekijkt en de krantencommentaren leest, kun je je niet van de indruk ontdoen dat de kerk in Belgie bij monde van haar bisschoppen minstens de indruk geeft vooral de juridische kant van de zaak te bekijken.

Juridische loopgraven

Enerzijds is het goed dat zij zich niet laten afslachten door sommige volksvertegenwoordigers die misschien niet altijd goede bedoelingen hebben en daarin een kans zien nog maar eens af te rekenen met die vermaledijde kerk. Anderzijds kunnen we ook niet uit het oog verliezen dat het daar niet gaat over de kerk als instituut maar over al wie in het verleden misbruikt werd door bedienaars van die kerk. Daarom moeten we aan de bisschoppen de vraag stellen of zij verkiezen in hun juridische loopgraven te blijven zitten. Dat dit misschien een goede strategie is, is juridisch goed mogelijk. Maar de kerk is geen bedrijf dat zich met alle middelen wil verdedigen tegen een schadevergoeding die haar eventueel boven het hoofd hangt. Als het bedrijf een minder eerbare uitweg vindt, dan zal het die nemen in de wetenschap dat iedereen dat over enkele jaren toch allang vergeten is. De kerk is evenwel geen bedrijf. In de houding die de bisschoppen aannemen, staat de geloofwaardigheid van de kerk op het spel. Ja, haar trouw aan het evangelie staat op het spel!

De vraag moet gesteld of de kerk vanuit de voorkeursoptie voor de zwaksten – hier de slachtoffers – niet moet kiezen om de standaard te bepalen voor de wijze waarop je vanuit het evangelie recht kunt laten geschieden, heling kunt bewerkstelligen en verzoening kunt bereiken. Er zijn inderdaad andere geledingen in de samenleving waar seksueel misbruik ook drama’s en trauma’s aanrichtte en nog aanricht. Maar mag dat een excuus zijn om aan de kant te gaan staan en af te wachten wat de overheid of justitie zal doen?

Twee uitdagingen

De kerk staat voor twee immens grote uitdagingen: hoe genoegdoening schenken aan de slachtoffers naar de maat van het evangelie en hoe de geloofwaardigheid van de kerk herwinnen? Op die vragen kan het antwoord niet worden geformuleerd door een eenzijdige canonieke of civielrechtelijke benadering alleen. Er is een brede bezinning, een ‘totaalaanpak’, nodig, moraaltheologisch, ecclesiologisch, sociologisch, medisch en psychologisch. Daarbij mogen we de inbreng van de ervaringsdeskundigen niet vergeten. En voor die bezinning hebben we geen eeuwen de tijd. We moeten de tekenen van de tijd leren begrijpen. Welnu, is dit geen teken van de tijd? De kerk heeft de kans om de standaard te bepalen van hoe je met zulke afschuwelijke zaken toch zo kan omgaan dat ze ieders humaniteit verhogen. De kerk kan het model aanreiken waar ook andere beroepsgroepen een baken kunnen in herkennen. De kerk kan de standaard bepalen in naam van het evangelie. De leiders van onze kerkgemeenschappen moeten die keuze maken. Wel lijkt het nu al duidelijk dat met deeloplossingen de ongeloofwaardigheid gaat blijven en zelfs zal toenemen. Misschien zijn sommige bisschoppen niet voor die aanpak te winnen? Het zij zo.

Cruciale situatie

Een bisschop die beseft totale meningsvrijheid te hebben, liet eens noteren dat eensgezindheid of unanimiteit in de kerk alleen eschatologisch kan zijn. Hij heeft gelijk. Tijdens de hoorzittingen maakten de bisschoppen duidelijk dat ze niet verantwoordelijk zijn voor wat er in een ander bisdom gebeurt. Moet je daaruit niet de logische conclusie durven te trekken dat je binnen de bisschoppenconferentie niet op zoek moet gaan naar de grootste gemene deler maar dat elke bisschop zich moet afvragen hoe hij, in naam van zijn kerk, de slachtoffers recht kan doen en heling en verzoening kan aanreiken? Het zijn voor de bisschoppen harde tijden. Ze staan voor een cruciale situatie waar ze, in tegenstelling tot de secularisatie, het stokken van de geloofsoverdracht, de detraditionalisering en de terugval van het kerkbezoek, wel iets kunnen aan doen. De keuze die zij maken, zal hun volle verantwoordelijkheid zijn. Ze kunnen zich nergens achter verschuilen. En als die keuze niet gezamenlijk kan worden gemaakt, dan maar voor de kerk waar zij verantwoordelijkheid voor dragen.

Ik besef ten volle dat deze bijdrage juridisch mogelijk evenveel betekent als vloeken in de kerk. Maar waar de bisschoppen nu naar moeten streven, is niet juridisch goed scoren met het oog op het ontlopen van financieel pijnlijke schadeclaims maar evangelisch hun gelijk halen. En daarover zullen allen het toch wel eens zijn, dat het evangelie niet te verzoenen is met een minimumaanpak?

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.