BishopAccountability.org
 
  Gerechtigheid Dichterbij Voor Slachtoffers Misbruik Kerk

Radio Nederland
December 16, 2011

http://www.rnw.nl/nederlands/article/gerechtigheid-dichterbij-voor-slachtoffers-misbruik-kerk

Tussen 1945 en 1981 zijn tot 20.000 Nederlanders door rooms-katholieke geestelijken misbruikt. Tot die schokkende slotsom komt de commissie Deetman. Het balletje kwam aan het rollen dankzij Wereldomoep-journalist Robert Chesal. Een persoonlijke terugblik.

Je kunt wel stellen dat 2010 het jaar was waarin het misbruikschandaal met een enorme klap explodeerde. Tot februari van dat jaar waren de meeste Nederlanders ervan overtuigd dat seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk alleen voorkwam in Ierland en de Verenigde Staten.

Smeulend vuur

Maar terwijl Noord-Europa begraven lag onder een dikke laag sneeuw, begon een smeulend vuur weer op te laaien. Uit Berlijn kwamen verhalen over misbruik op een door jezuieten gerunde katholieke kostschool. Eerst leek het te gaan om een paar leerlingen, toen om een tiental en toen opeens om meer dan honderd.

Die berichten kreeg ik midden februari onder ogen, op de redactie van de Wereldomroep. Diezelfde dag las ik dat paus Benedictus XVI de gehele Ierse bischoppenconferentie op het matje had geroepen in het Vaticaan. Omdat ze te weinig hadden gedaan tegen misbruik in hun diocesen.

Ik vroeg me af hoe het zat in Nederland. Op internet vond ik het verhaal van een man van eind vijftig, ene Janne Geraets. Hij beweerde begin jaren zestig op een katholieke kostschool te zijn misbruikt. Ik maakte een afspraak met hem voor de volgende dag.

Nederlandse doofpot

Het verhaal dat hij me vertelde zat vol pijnlijke details. Over wat een Salesiaanse pater met hem had gedaan en hoe dat hem voor het leven had getekend. Terwijl ik terugliep naar de bus, bleven de vreselijke beelden door mijn hoofd spoken. Ik nam me voor op zoek te gaan naar meer informatie.

Ik kwam op het spoor van verontrustende ontwikkelingen die nooit de nationale media hadden gehaald. Zo kreeg ik van een prominent jurist te horen dat hij ontslag had genomen uit de raad van toezicht van een kerkelijk meldpunt voor misbruik. Omdat de bisschoppen het advies van de raad in de wind sloegen.

Omdat het er steeds meer op leek dat Janne Gereats gelijk had toen hij zei dat hij slechts een van de vele

slachtoffers was, benaderde ik de ervaren onderzoeksjournalist Joep Dohmen van NRC Handelsblad. Samen vonden we bewijs voor het misbruik van drie minderjarigen door paters Salesianen op de kostschool.

Voorpaginanieuws

We brachten ook aan het licht dat een van de meest gerespecteerde bisschoppen van Nederland, monsigneur Ad van Luyn, les had gegeven aan diezelfde school, terwijl daar toen op grote schaal misbruik plaatsvond. En na ons eerste artikel, op 26 februari 2010, kwamen de reacties pas echt los.

Binnen een paar weken kon het katholieke meldpunt de stroom niet meer aan en werden de eerste stappen gezet om een onderzoekscommissie in het leven te roepen. Ondertussen werd steeds duidelijker dat de Rooms-Katholieke Kerk in Europa te maken had met een schandaal van epidemische proporties.

Het misbruik en de pogingen van de kerk om dat te verbergen waren voorpaginanieuws geworden. In Duitsland, in Oostenrijk, in Belgie en ook hier. En toen de paus excuses aanbood aan de katholieke gemeenschap in Ierland, werd er woedend gereageerd: waarom niet aan die in Duitsland of Nederland?

Jodenvervolging

Die vraag heeft het Vaticaan nog altijd niet afdoende beantwoord. Integendeel: een kardinaal uit kringen rond de paus deed het schandaal af als 'geroddel'. Ook werd geprobeerd om vrijmetselaars, homo's of de vrije moraal van de jaren '60 de schuld te geven. Terwijl veel beschuldigingen al uit de jaren '50 stamden.

Een dieptepunt was toen op Goede Vrijdag de pauselijke voorganger de beschuldigingen tegen geestelijken vergeleek met de vervolging van Joden in Europa. Blijkbaar zijn public relations niet bepaald het sterke punt van Rome.

Hier in Nederland ontkende de hoogste katholieke geestelijke, kardinaal Simonis, ondertussen glashard dat de leiding van de kerk ooit iets gemerkt had van het misbruik. Later kwamen wij met het nieuws dat Simonis zelf had geholpen bij de overplaatsing van een pedofiele priester, die zo kon doorgaan met misbruik plegen.

Commissie Deetman

Dit soort incidenten kwam ook de onderzoekscommissie onder leiding van ex-minister Wim Deetman volop tegen. De commissie concludeerde dat er tussen de 10.000 en 20.000 slachtoffers zijn, van wie ongeveer de helft langer dan een jaar aan misbruik is blootgesteld. Dat is lang genoeg, blijkt uit de vele persoonlijke getuigenissen, om blijvende schade te veroorzaken. Zowel geestelijk als fysiek.

In een eerste reactie op het 1200 pagina's tellende rapport, zei bisschop Gerard de Korte dat de kerk een foute keuze heeft gemaakt door misbruikplegers te beschermen en slachtoffers dood te zwijgen om haar eigen reputatie te beschermen. Het is vast niet het laatste dat we van de kant van de bisschoppen horen.

Zelf was ik ook bij de presentatie van het rapport in Den Haag. Collega's kwamen naar me toe om te vragen of ik het zag als een bekroning van mijn eigen werk. Daar moest ik even over nadenken. Maar het antwoord is nee.

Waarheid en gerechtigheid

Ik ben immers geen journalist geworden om de Rooms-Katholieke Kerk ter verantwoording te roepen voor seksueel misbruik. Maar wel omdat ik waarheid en gerechtigheid belangrijk vind. En met het oog daarop kan ik maar een conclusie trekken. Met het rapport Deetman, is dat doel een stap dichterbij gekomen.

 
 

Any original material on these pages is copyright © BishopAccountability.org 2004. Reproduce freely with attribution.