"Iedere Katholiek Is Medeplichtig Aan Psychisch Leed"

de Volkskrant
March 27, 2012

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3231975/2012/03/27/Iedere-katholiek-is-medeplichtig-aan-psychisch-leed.dhtml?utm_source=RSSReader&utm_medium=RSS

'Iedere katholiek draagt hoe dan ook bij aan het in stand houden van een instituut dat door de rigide standpunten ten opzichte van bijvoorbeeld voorbehoedsmiddelen en celibaat nog steeds schrikbarend veel ellende veroorzaakt. Aan die harde waarheid kan en mag je je als lid van een dergelijke organisatie niet onttrekken', meent Erik de Kruijf.



Iedereen die in lange rokken en stemmige pakken twee keer per zondag klakkeloos beaamt wat er van de kansel geroepen wordt, is medeplichtig.

Erik de Kruijf

En daar zat hij weer, Antoine Bodar, bij Pauw en Witteman. Dit keer om iets te zeggen over stress bij priesters en hoe erg de castraties wel niet waren die sommige door geestelijken misbruikte jongetjes in de jaren vijftig en zestig gedwongen hebben moeten ondergaan. Moegestreden zag hij er uit, maar plichtsgetrouw was de mediapriester toch maar weer komen opdraven voor een zoveelste mea culpa. Na de vele schandalen binnen de rooms-katholieke kerk een nogal ondankbare taak. Ook Bodar leek dat te beseffen, en de altijd zo beheerste spreekbuis van het Nederlandse katholicisme werd zelfs een beetje driftig gedurende het gesprek. Maar, eerlijk is eerlijk, hij nam zijn verantwoordelijkheid en ging in weerwil van veel van zijn snordrukkende collega's, de confrontatie aan. Hulde.

Katholieke Henk en Ingrid

Toch sloeg hij al vroeg in het interview de plank mis. Bodar nam het namelijk op voor de katholieke Henk en Ingrid die het zat waren altijd maar weer door mensen aangesproken te worden op de excessen binnen hun kerk. En dat terwijl ze toch alleen maar gewoon gezellig naar de mis wilden gaan. Zij waren toch zeker niet verantwoordelijk voor de wandaden die geestelijken begingen? Goed bedoeld van Bodar weliswaar, maar onjuist. Hoofdelijk aansprakelijk voor de misstanden binnen de kerk is de gemiddelde katholiek natuurlijk niet, maar de leden dragen wel degelijk een verantwoordelijkheid. Als lidmaat van de katholieke kerk maak je tenslotte bewust deel uit van een strikt hierarchisch systeem waar machtsmisbruik is ingebakken. Er is door de jaren heen gelukkig het nodige veranderd, maar in grote lijnen zijn de machtsstructuren en de vileine verbetenheid waarmee vastgehouden wordt aan achterhaalde dogma's nog hetzelfde. Iedere katholiek draagt hoe dan ook bij aan het in stand houden van een instituut dat door de rigide standpunten ten opzichte van bijvoorbeeld voorbehoedsmiddelen en celibaat nog steeds schrikbarend veel ellende veroorzaakt. Aan die harde waarheid kan en mag je je als lid van een dergelijke organisatie niet onttrekken. Daar helpt geen lieve Moeder aan.

Hetzelfde geldt natuurlijk voor alle godsdiensten, religieuze bewegingen en ideologische stromingen waar we vrijwillig deel van uitmaken. Onze levensvisies en de geloofsovertuigingen die we aanhangen, verplichten wel degelijk. Hoe persoonlijk deze keuzes ook zijn, ze zijn zeker niet vrijblijvend. De schuld aan het psychisch leed in reformatorische kringen dat veroorzaakt wordt door het zelfgenoegzaam veroordelen van iedereen die afwijkt of een misstap begaat, mag niet afgeschoven worden op een paar in het zwart geklede mannen die zwaaien met een Statenvertaling. Iedereen die in lange rokken en stemmige pakken twee keer per zondag klakkeloos beaamt wat er van de kansel geroepen wordt, is medeplichtig. En natuurlijk is niet iedere moslim aansprakelijk voor de daden van zelfbenoemde martelaren die dromend van gewillige maagden dood en verderf zaaien, maar lijdzaam toezien is geen optie. Soms is zwijgen toestemmen. Als de religie waar jij je naam aan verbindt, gekaapt wordt door gehersenspoelde gekken, dan zul je in actie moeten komen en een krachtig tegengeluid laten horen. Veranderingen kunnen alleen van binnenuit komen. Daar ligt wel degelijk een verantwoordelijkheid.

Verantwoordelijkheid

En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Of we ons nu beroepen op de bijbel, koran, thora of op welk ander geschrift dan ook, het pleit ons nooit vrij van onze eigen responsibiliteit. We moeten bereid zijn rekenschap af te leggen van de levensbeschouwelijke keuzes die we maken. Als wij ons vrijwillig verbinden aan systemen die op welke manier dan ook corrupt zijn, moeten we daar op aangesproken kunnen worden. Waarom zijn we toch zo bang die verantwoordelijkheid te nemen? Met de waarheid in pacht zou dat toch niet zo moeilijk moeten zijn?