Kardinaal Simonis wist al veel eerder van misbruik

Trouw
December 13, 2014

http://www.trouw.nl/tr/nl/13912/Rooms-katholicisme/article/detail/3810086/2014/12/13/Kardinaal-Simonis-wist-al-veel-eerder-van-misbruik.dhtml?utm_source=dailynewsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20141213

Hij is een van de hoogstgeplaatste Nederlandse katholieke geestelijken van wie bekend is dat hij kinderen heeft misbruikt. Tussen de jaren vijftig en zeventig van de vorige eeuw vergreep voormalig hulpbisschop van Utrecht Jan Niënhaus zich aan vier jongens. Dat bleef lang stil, totdat dit voorjaar bleek dat de rk kerk in 2012 klachten tegen Niënhaus (1929-2000) gegrond had verklaard. Dat was niet bekendgemaakt omwille van 'vertrouwelijkheid'.

Naar nu blijkt wist kardinaal Ad Simonis al veel eerder van beschuldigingen tegen Niënhaus. Simonis was van 1983 tot 2007 aartsbisschop van Utrecht en voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie. In oktober 2000 ontving hij een brief van een man die stelde dat Niënhaus zich had bezondigd aan 'erotische stoeipartijen' met hem. Simonis besloot geen actie te ondernemen naar aanleiding van die beschuldiging.

Deze gang van zaken wordt beschreven in Simonis' biografie 'Kerkleider in de branding'. Het boek, dat deze week verscheen, is geschreven door voormalig Trouw-journalist Ton Crijnen.

In 2010 werd Simonis in het tv-programma 'Pauw en Witteman' bevraagd over het seksueel misbruik in de rooms-katholieke kerk. 'Wir haben es nicht gewusst', zei de kardinaal toen. In zijn biografie stelt hij nu het tegendeel. "Het nieuws was schokkend en pijnlijk", blikt Simonis terug op de beschuldiging aan Niënhaus' adres. Na overleg met zijn rechterhand vicaris-generaal Piet Rentinck (een goede vriend van Niënhaus) besloot Simonis de hulpbisschop 'bij gebrek aan bewijs' niet met de brief te confronteren. Niënhaus was op dat moment ernstig ziek en overleed twee maanden later.

Toen jaren later de commissie-Deetman, die het seksueel misbruik in de rk kerk onderzocht, Simonis vragen stelde over Niënhaus, vertelde de kardinaal wat hem bekend was. De bewuste brief uit 2000 trof de commissie in het archief van het aartsbisdom niet aan.

"Het optreden van Simonis is kenmerkend voor de rooms-katholieke kerk", reageert voorzitter Guido Klabbers van de Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik. "Bij gebrek aan bewijs krijgen de daders in een misbruikzaak het voordeel van de twijfel. Dat steekt."

Het is de tweede keer dat blijkt dat Simonis al vroegtijdig op de hoogte was van misbruik in de kerk. In 2011 werd duidelijk dat hij in 1991 een pedoseksuele priester in bescherming had genomen.

Voor abonnees
Abonnees lezen vandaag in Trouw een uitgebreide beschouwing over Ad Simonis door biograaf Ton Crijnen. Een aardige, maar starre man, zo is het beeld dat oprijst uit het verhaal:

"In zijn particuliere leven heeft de kardinaal zich altijd onberispelijk gedragen. Hij is ook een oprecht vrome priester die dagelijks de mis opdraagt, zijn brevier bidt en zich verdiept in geestelijke lectuur."

"Simonis beziet het bestaan door de bril van de 'objectieve waarheid' van de rooms-katholieke kerk en van zijn eigen burgerlijke achtergrond. Wat buiten dit blikveld valt wordt door hem veroordeeld en het oude vertrouwde krampachtig gekoesterd."