De afgelopen vier jaar hebben zich in ons land 1.064 slachtoffers van seksueel misbruik in de katholieke kerk gemeld. De Belgische bisschoppen betaalden 3,9 miljoen euro aan schadevergoedingen uit in die periode. Dat blijkt uit het rapport 'Van taboe naar open beleid' dat prof. Manu Keirse, emeritus hoogleraar aan de KU Leuven en voorzitter van de Interdiocesane Commissie voor de Bescherming van Kinderen en Jongeren, heeft opgesteld en dat vanmiddag in het Interdiocesaan Centrum in Brussel wordt voorgesteld.
Professor Manu Keirse lijst de initiatieven op die de Belgische bisschoppen hebben genomen om de slachtoffers van seksueel misbruik door pastoraal aangestelden op te vangen. Zo worden alle slachtoffers van niet-verjaarde feiten geholpen om een klacht in te dienen bij de gerechtelijke instanties. Daarnaast worden ze opgevangen en ondersteund door het opvangpunt. Er werden elf laagdrempelige opvangpunten (één in elk bisdom en twee voor de religieuze congregaties) opgericht en een centraal informatiepunt waar slachtoffers terechtkunnen.
"Leed slachtoffers blijft ondanks verjaring"
Via publieke oproepen werden slachtoffers van verjaarde feiten, die niet meer terechtkunnen bij de rechtbank, aangemoedigd zich te melden. "De juridische verjaring betekent immers niet dat het leed voor de slachtoffers verleden tijd is", stelt Manu Keirse. In die vier jaar hebben 418 mensen zich gemeld bij de opvangpunten van de Kerk.
Daarnaast werd er, buiten de structuren van de Kerk, op vraag van de parlementaire commissie het Centrum voor Arbitrage opgericht, met volwaardige medewerking van de Kerk. Dat was een alternatieve mogelijkheid waar slachtoffers die geen vertrouwen hadden in de structuren binnen de Kerk terechtkonden voor verjaarde feiten. In totaal hebben 628 mensen een dossier ingediend bij het Centrum voor Arbitrage. De Belgische bisschoppen richtten ook de stichting 'Dignity' op om correcte uitvoering te geven aan de maatregelen die door de opvangpunten en het Centrum voor Arbitrage worden voorgesteld.
3.911.952 euro betaald
Wat de financiële vergoedingen betreft: 148 van de 418 slachtoffers die bij de opvangpunten een klacht indienden, hebben een financiële vergoeding ontvangen. Daarnaast zijn er de financiële vergoedingen die door het Centrum voor Arbitrage zijn toegekend en door tussenkomst van de Kerk aan de slachtoffers werden uitbetaald.
In totaal werd via Dignity op vraag van de opvangpunten 1.218.201 euro aan de slachtoffers uitbetaald. Dat is niet het integrale bedrag, want soms werd het bedrag rechtstreeks betaald en passeerde het niet via Dignity. Daarnaast werd ook nog 2.693.751 euro uitbetaald in uitvoering van de procedures bij het Centrum voor Arbitrage. Dat betekent dat Dignity 3.911.952 euro uitbetaalde aan slachtoffers.
"Doorbreken van taboe"
Het gaat in deze gevallen dus om verjaarde feiten die niet meer voor een rechtbank kunnen worden beslecht. "De pijnlijke verhalen van de voorbije jaren hebben geleerd dat om tijdig en kordaat in te grijpen alertheid en waakzaamheid nodig is", besluit Keirse zijn rapport. "We vragen dat in alle geledingen van de Kerk wordt gezorgd voor een respectvolle omgang met personen die in een afhankelijke positie staan. We willen niets onverlet laten om door passende maatregelen, correcte en breed te verspreiden informatie en een heldere transparantie over het verleden alles in het werk te stellen om wat zich in het verleden heeft voorgedaan, te voorkomen in de toekomst. Dit vraagt om het doorbreken van het taboe. Preventie is beter dan herstel."